تناهی ابعاد، مسأله ای هندسی یا طبیعی؟
Authors
abstract
حکیمان مسأل? تناهی ابعاد را در مبحث «سماع طبیعی» از علم طبیعیات بررسی کرده اند. اما از آنجا که تناهی و عدم آن از عوارض ذاتی مقدار است که موضوع علم هندسه است، ظاهراً مسأل? تناهی ابعاد باید از مسائل علم هندسه باشد. با توجه به آنکه حکیمان در کتاب های «سماع طبیعی» از این بحث با عنوان تناهی اجسام نام می برند و لفظ جسم میان دو معنای جسم طبیعی و تعلیمی مشترک است، می توان گفت که در علم طبیعی از تناهی جسم طبیعی و در علم هندسه از تناهی جسم تعلیمی بحث می شود، به تعبیر دیگر در علم هندسه از تناهی ابعاد به طور مطلق و در علم طبیعی از تناهی ابعاد عارض بر ماده بحث می شود و براهین تناهی ابعاد از علم عام هندسه به علم خاص طبیعیات نقل شده است.
similar resources
تناهی ابعاد، مسألهای هندسی یا طبیعی؟
حکیمان مسأل? تناهی ابعاد را در مبحث «سماع طبیعی» از علم طبیعیات بررسی کردهاند. اما از آنجا که تناهی و عدم آن از عوارض ذاتی مقدار است که موضوع علم هندسه است، ظاهراً مسأل? تناهی ابعاد باید از مسائل علم هندسه باشد. با توجه به آنکه حکیمان در کتابهای «سماع طبیعی» از این بحث با عنوان تناهی اجسام نام میبرند و لفظ جسم میان دو معنای جسم طبیعی و تعلیمی مشترک است، میتوان گفت که در علم طبیعی از تناهی ج...
full textنقدهای علامه حسنزاده آملی بر براهین «تناهی ابعاد اجسام»
مسئلة تناهی یا عدم تناهی عالم طبیعت که از جمله مسائل مطرح شده در هندسه و طبیعیات قدیم بوده، یکى از مسائل فلسفى بهشمار میرود که با استعانت و استمداد از قضایاى ریاضى مبرهن شده است. غرض از بیان این مسئله، اثبات محدودیت عالم جسم و جسمانى و تعیین پایان و منتهیالیه جهان ماده و عالم طبیعت بوده است؛ اما نه از این حیث که چون هر جسمی ابعاد سهگانة محدودی دارد، پس عالم نیز محدود است چون عالم چیزی نیست ...
full textبررسی تناهی یا عدم تناهی عالم طبیعت از منظر فلسفه و کیهانشناسی جدید
موضوع متناهی یا نامتناهی بودن عالم طبیعت از دیرباز علاقه همگان (اعم از دانشمندان، فیلسوفان، و حتی عموم مردم) را برانگیخته و گرچه، به خصوص در فلسفه، به تفصیل به آن پرداخته شده، اما همانگونه که در این مقاله خواهیم دید پرداختن به این موضوع با توجه به نگاههای عمیقتر ریاضی و هندسی که اکنون میشناسیم و بر اساس شناخت فیزیکی (نجومی و کیهانشناسی) وسیعتری که به شکل جدید در دسترس قرار دارد، لازم ب...
full text«برهان المسامتة» بر تناهی ابعاد و نقدهای آن
در جهان اسلام قول به تناهی ابعاد پارادایم غالب است؛ و برهان المسامتة - از نوآوریهای ابنسینا در کتاب عیون الحکمة - شاید مهمترین برهانی است که بر آن اقامه شده است. بر اساس این برهان، چنانچه خطی نامتناهی وجود داشته باشد، اگر خطی به موازات آن فرض شود که از مرکز کرهای بگذرد، از حرکت استداری کره، بین این دو خط، در یک آن مسامتة حادث میشود، اما حدوث مسامتة در یک آن بین آن دو محال است. د...
full textتفکیک پدیدار و ذات معقول: مسأله ای جدید و یا تقریری نو از مسأله ای کهن
یکی از مشهورترین عناصر فلسفة نظری کانت، عبارت است از تفکیک میان ساحت شناختنی و ساحت ناشناختنی. موضوع اصلی این نوشتار عبارت است از نشان دادن ویژگی هایی که تقریر کانت از چنین تفکیکی را از برداشت متقدمان و اسلاف وی جدا میکند. در این راستا، ابتدا توصیف مختصری از این تفکیک به دست داده شده است. سپس سابقة تمایز میان ساحت شناختنی و ساحت ناشناختنی در نزد پاره ای از فلاسفه به اختصار مورد بررسی قرار گرفت...
full textروش دکارت: ریاضی یا هندسی؟
رنه دکارت در آثارش از تأثیری که علم ریاضی بر ذهن وی داشته سخن گفته است. او که در زمره پایهگذاران علم جبر و هندسه تحلیلی است، معتقد بود «تنها معرفت ریاضی است که میتوان بر آن نام معرفت نهاد». با وجود این، پرسش این است که چرا بعضی مفسران، و نیز در اغلب منابع فارسی، روش دکارتْ روش «هندسی» معرفی میشود، درحالیکه بیشتر محققان بر روش ریاضیِ دکارت تأکید کردهاند؟ او زمینه را برای بیان فیزیکِ ریاضی فرا...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
مجله تاریخ علمPublisher: پژوهشکده تاریخ علم
ISSN
volume 8
issue 1 2012
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023